Tìm hiểu cấu trúc và chức năng của da

Làn da rất quan trong đối với sức khỏe và tinh thần con người. Là rào cản đầu tiên của cơ thể chống lại vi khuẩn và virus. Một làn da khỏe mạnh duy trì độ cân bằng các chất và điều hòa thân nhiệt cơ thể. Là cơ quan có độ phủ rộng nhất chiếm khoảng 1,5 đến 2,2m2 nặng bằng 1/6 trọng lượng cơ thể. Da rất nhạy cảm nhận dù là những va chạm nhẹ nhất tác động đến.

1, Cấu trúc của da

Da là cơ quan luôn luôn thay đổi, tái cấu trúc, da gồm 3 lớp: Biểu bì, trung bì và hạ bì kết hợp chặt chẽ với nhau thành các lớp tổ chức bao phủ mang tính chất chun dãn (về các phía), có tính nhớt, tính tạo hình, có các lớp biểu mô, các mô liên kết, các tuyến, lông và gốc lông, thớ cơ, tận cùng các dây thần kinh, lưới mạch máu và bạch mạch.

a, Biểu bì:

Là lớp ngoài cùng chúng ta có thể chạm và nhìn được, lớp biểu bì dày từ 0,07 – 1,8mm bảo vệ chúng ta khỏi sự ảnh hưởng từ môi trường,  vi khuẩn và tránh mất các chất lỏng cần thiết. Tế bào biểu bì luôn thay thế mới hoàn toàn từ 4-6 tuần, là loại mô luôn sinh trưởng nhanh của cơ thể.

Lớp biểu bì có tác dụng tổng hợp các vitamin D dưới tác động bức xạ của mặt trời. Lớp biểu bì cũng chứa các tế bào sắc tố quyết định màu sắc của da và ngăn chặn không cho các tia cực tím đi sâu vào da. Một số các thành phần phụ của da cũng thuộc biểu bì bao gồm: nang lông, tuyến bã nhờn, tuyến mồ hôi ly tiết, tuyến mồ hôi ngoại tiết, răng, móng.

Lớp biểu bì gồm 5 lớp tế bào: các tế bào được sản sinh ở lớp trong cùng, di chuyển đến bề mặt da. Chúng phát triển và trai qua nhiều sự thay đổi hay còn gọi là “ quá trình sừng hóa” khiến mỗi lớp của tầng biểu bì trở nên khác biệt.

- Lớp đáy: là lớp trong cùng của biểu bì nơi các tế bào keratinocyte được sản sinh.

- Lớp tế bào gai: các tế bào keratinocyte sản sinh chất sừng(các sợi protein) và trở nên có hình trong suốt.

- Lớp hạt: quá trình sừng hóa bắt đầu, các tế bào sản sinh ra các hạt nhỏ và các hạt này di chuyển lên trên, biến đổi thành chất sừng và các lipid biểu bì.

- Lớp bóng: các tế bào bị ép nhẹ trở nên bằng phẳng không thể phân biệt được.

- Lớp sừng: là lớp ngoài cùng của biểu bì, trung bình có khoảng 20 lớp da và các tế bào chết đã được dát mỏng phị thuộc vào vùng da cơ thể. Các tế bào này bong ra thường xuyên trong quá trình bong tróc vảy. Đây là nơi cư trú của các tuyến mồ hôi và bã nhờn.

b, Trung bì:

Là lớp trung gian giữa 2 lớp, khá dày từ 0,7-7mm, đàn hồi, lớp trung bì dày hơn biểu bì từ 15-40 lần. Là lớp xơ rất chăc, được cấu tạo từ các chất nền tảng. Gồm 2 lớp:

- Lớp dáy( stratum reticulare): là vùng rộng và dày, nơi tiếp giáp với hạ bì.

- Lớp lưới: được định dạng hình làn sóng và tiếp xúc với lớp biểu bì.

Được cấu tạo từ các chất nền tảng (chất gian bào), các tế bào liên kết, bó sợi liên kết và sợi đàn hồi, các tuyến ống và nang lông, cơ dựng lông, mạch máu, thần kinh. Tế bào đặc trưng là các nguyên bào sợi. Chất tạo keo (collagen) là thành phần chủ yếu chiếm 77% trọng lượng lớp trung bì.

Chức năng trung bì: là nơi nuôi biểu bì (qua lớp nhú), cơ quan bài tiết mồ hôi, chất nhờn, đào thải chất bã và các chất độc, là cơ quan điều chỉnh thân nhiệt (qua mồ hôi và co dãn lưới mao mạch), nhận cảm giác và đặc biệt bảo đảm tính đàn hồi, tính mềm dẻo, phục hồi hình thể và vị trí sau cử động làm da không nhăn nhúm, hấp thu một số chất, thuốc qua ống tuyến và chân lông, tái tạo làm liền vết thương, vết bỏng trên da, làm hàng rào sinh học miễn dịch, tạo ra một số men và các chất chế tiết, đáp ứng viêm và các phẩn ứng dị ứng.

c, Hạ bì (Hypodermis):
 Dày từ 0.25 đến hàng cm, là lớp mỡ dưới da. Lớp da ở phía trong cùng là nơi tạo ra năng lượng của cơ thể, đồng thời hoạt động như 1 tấm đệm và cách nhiệt cho cơ thể.

Các phần phụ của biểu bì như: gốc lông, tuyến mồ hôi nằm cả ở hạ bì, mạng lưới mạch máu, thần kinh của da cũng xuất phát từ hạ bì.
Một số vị trí đặc biệt không có lớp hạ bì như: da cánh mũi, viền đỏ môi, bìu, đầu dương vật, da viền hậu môn, da mí mắt, nền móng chân móng tay, vành tai. Lớp hạ bì phát triển nhiều ở vùng bụng, mông (nhất là phụ nữ), có ảnh hưởng đến thẩm mỹ của cơ thể.

Do da có cấu trúc và chức năng rất phức tạp và quan trọng cho nên việc nuôi dưỡng da, chăm sóc da là hết sức cần thiết và phải khoa học. Mặt trong của da được nuôi dưỡng thông qua chế độ dinh dưỡng bằng đường ăn uống. Còn mặt ngoài của da được nuôi dưỡng chủ yếu bằng cách thẩm thấu. Cho nên, việc nuôi dưỡng, chăm sóc từ bên ngoài là rất quan trọng.

2, Chức năng của da:

Là một cơ quan quan trọng đối với sức khỏe, tinh thần. Da khỏe mạnh hoạt động như rào cản giữa thế giới bên ngoài vào bên trong cơ thể, và là sự bảo vệ cơ thể đầu tiên và tốt nhất do môi trường khắc nghiệt tác động: nóng, lạnh, va đập, tia bức xạ, tia cực tím UV…

Da là cơ quan đa nhiệm vụ lớn nhất, đóng nhiều vai trò quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta:

- Điều chỉnh nhiệt độ: da đổ mồ hôi giúp làm mát cơ thể và thu nhỏ lại hệ thống các mạch máu ở hạ bì để giữ nhiệt.

- Kiểm soát cảm xúc: đầu các dây thần kinh ở da khiến da nhạy cảm với áp lực, chấn động, va chạm, nổi đau và nhiệt độ.

- Sự tái tạo: da có khả năng phục hồi các vết thương nhanh chóng, loại bỏ các tế bào chết liên tục.

- Nguồn thức ăn: Các tế bào chất béo dưới da cung cấp dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể, khi cơ thể cần những chất này được chuyển đến các mạch máu và đưa đến nơi cần thiết.

Cũng là nơi thể hiện tâm lý, tình trạng sức khỏe nhanh nhất. Khi da khỏe mạnh và không có bất kì vấn đề gì, nó có thể làm mọi chuyện tốt hơn và chúng ta cảm thấy thoải mái và tự tin hơn.